I kēia lā, mai ka mosaic kuhikuhipuʻuone nui a waiwai a ka mokuʻāina ʻo Veracruz i hāʻawi ai, pono ia e hoʻokalakupua i ke kaila vernacular o nā hale muliwai o ka muliwai Nautla, a i ʻole muliwai ʻo Bobos, e hōʻike nei i ke kū ʻana, a me nā mea ʻē aʻe, o ka moʻomeheu Palani a me kona ʻano a hiki i ka I kēia manawa.
ʻO ke kenekulia 19 ka hiʻohiʻona o ke kaʻina hana kūʻokoʻa lohi o nā lāhui ʻAmelika, a me ka neʻe ʻana o nā kaukani o nā malihini mai nā wahi a puni o ka honua, nona ka moemoeā o ka pōmaikaʻi ma ʻAmelika. I kēia pōʻaiapili, ua hōʻea ka hui mua o 80 mau malihini, nā kāne a me nā wahine Palani, i ke kaona kahawai ʻo Jicaltepec i ka makahiki 1833, ʻo ka hapa nui mai Franche Comite (Champlitte) a me Burgundy, ma ka ʻākau hikina o Palani; ʻo kāna kumu e hoʻokumu i kahi hui mahiʻai ʻo Franco-Mexico ma lalo o ke alakaʻi a Stéphane Guenot, a ua hoʻokumu koke ʻia kāna hōʻea ʻana i wahi o ka pilina moʻomeheu ma waena o Mexico a me Palani.
ʻO ka komo haole ʻana i ke kenekulia i hala he hopena ia o ka mea ʻo ka mokuʻāina ʻo Veracruz i ʻāpana o kahi pūnaewele o nā kamaʻilio kai ma ke Kowā o Mexico. Ma o nā ala kalepa i hoʻokumu ʻia ma waena o ʻAmelika a me ʻEulopa, ua hoʻomau ka ʻāpana i nā pilina me nā awa Palani o Le Havre, Bordeaux a me Marseille, me ka hoʻēmi ʻole ʻana i nā awa o nā Antilles a me Guiana Palani (Port-au-Prince, Fort de France, Cayenne ), a me nā mea o ka ʻākau o ka pae ʻāina (New Orleans, New York a me Montreal).
Ma ka hopena o nā makahiki 1850, ma Jicaltepec (ke kaona ʻo Nautla) kahi ʻano kū hoʻokahi o ka hana vernacular i kūkulu ʻia, nona ke kumu no ka hapa nui, i nā makana a nā malihini Palani. Ua hui pū ʻia ka hui mua o Gauls e nā poʻe mai Burgundy, mai Haute Savoie, mai Alsace - nā panalāʻau hikina - a, ma ke komohana hema o France: ʻo Aquitaine a me nā Pyrenees. No Louisiana lākou (USA), no ʻItalia a mai Sepania nō hoʻi. Ua hoʻololi kēia mau malihini i ka ʻike, nā ʻike a me nā hana kūkulu e like me ko lākou mau wahi i hele mai ai, a ma ka manawa like i hoʻohālikelike a wehewehe ai i nā ukana i loaʻa i kēia wahi. Mahalo kēia hoʻololi moʻomeheu i ke ala a lākou e noi ai i nā mea a me nā ʻenehana i ke kūkulu ʻana i ko lākou mau hale a me nā hui mahiʻai; hohola iki aʻe, hoʻolaha nā ʻano hopena o nā hale ma kapa o ka muliwai Nautla.
ʻO nā kūlana climatological a me nā hydrological i hoʻoholo ʻia, i kahi nui, ke ʻano o ka hale a me ka nohona o ka poʻe e noho ana. ʻO ke kaʻina hana hoʻoliʻiliʻi ma nā kapa o Nautla i hōʻike ʻia, ma mua o nā mea āpau, ka hoʻololi ʻana o nā kūlana mai kahi ʻano maikaʻi ʻole i kahi mea i makemake ʻia no ke ola.
ʻO kahi paʻa i loko o kēia ʻano hale ka hoʻohana ʻana o kahi kiʻekiʻe kiʻekiʻe a kihi, he kakaikahi ia ma Mekiko, nona ka pale kaua i hana ʻia i nā lāʻau like ʻole i ʻoki a hoʻākoakoa ʻia ma lalo o nā ana kikoʻī, a uhi ʻia e nā kaukani "pālākiō" he tausani i kau ʻia, e mai kahi kui a kui paha, kahi ʻāpana o ka tile, i kahi lāʻau lahilahi i kapa ʻia ʻo "alfajilla".
Kapa ʻia kēia ʻano kaupaku ʻo "skirt-half", no ka mea, he kaupaku ʻehā a ʻehā ʻaoʻao "kona. Hoʻohana ia i kahi kihi kūpikipiki a pali hoʻi, i ʻike ʻia ʻo "duck tail", kahi e pale ai i ka wai ua mai ka pā ʻana i nā paia, keu hoʻi i nā manawa o ka ʻino a me ka "ʻākau". Pēlā nō, ke ʻike mau ʻia nei ka hana maʻamau a ʻEulopa o ke kūkulu ʻana i hoʻokahi a i ʻole mau mea moe ma luna o nā hale i kekahi mau hale.
ʻO ka elaboration o ka brick no nā paia a me ka tile "scale" o ka hale; ka hoʻohana ʻia ʻana o nā "horcones" a i ʻole nā kia lāʻau a me nā hana kamana; ke hoʻonohonoho ʻana o nā lumi a me nā puka e ʻae ai i ka ea kūlohelohe; ka puna me ka lime shell oyster; i hoʻohaʻahaʻa ʻia i ka puka elliptical i loko o nā puka a me nā puka aniani, a me ka lanai me nā kolamu Tuscan - kaila i Veracruz i nā kenekulia i hala - kekahi o nā mea i hoʻololi ʻia o nā mea, nā hana a me nā kaila a nā mea hana lima o ka moku Nautla i noi ai i ke kūkulu ʻana o na hale noho.
ʻO ke kaila hale flake tile, i kēia lā, hoʻonui ʻia ma kahi o 17 km ma ke kahawai ʻo Nautla, ma nā kapa ʻelua; a kaulana ka hopena i nā kauhale kokoke, e laʻa me Misantla.
Me ke komo ʻana i ka waiwai o nā pua a nā poʻe noho Gallic i ka panakō hema (i kēia lā ke kulanakauhale o Martínez de la Torre), i ka makahiki 1874 ua hoʻokumu ʻia nā kaiāulu hou i mālama i ke ʻano kūkulu i noi ʻia ma Jicaltepec, me kahi holomua nui i ka wānana. o ka hale, keu hoʻi i ka hoʻohana ʻana o ke akea. ʻO nā hale ma ka kapa hema ka mea maʻamau i waenakonu o ka waiwai a hoʻopuni ʻia e nā māla a me nā wahi no nā mea kanu a me nā hana maʻamau o nā kuaʻāina, e like me ka mahiʻai a me nā holoholona. Aia nā alo i nā lana ākea i kākoʻo ʻia e nā kolamu ʻano Tuscan a me nā "horcones" lāʻau; I kekahi manawa loaʻa i nā kaupaku hoʻokahi a ʻelua mau lumi moe paha ma ka ʻaoʻao o ka pā, e kū pono ana i ke ala aliʻi - i kēia manawa i ka disuse, e kahe like ana me ka muliwai. Loaʻa i kekahi mau home kā lākou jetty ponoʻī, kahi e hōʻike ai i ka hilinaʻi ʻana i ka muliwai Nautla ma ke ʻano he ala o ke kamaʻilio a me kahi kumu kūʻai ʻē aʻe.
ʻO kahi laʻana o ka mana o kēia ʻano hale ma waho o nā kapa, hiki iā mākou ke loaʻa iā ia ma ka hema o ka muliwai Nautla, ma ke kaona ʻo El Huanal (kaona ʻo Nautla).
ʻO ke kūkulu ma laila ka hopena o ka asimilation a me ka wehewehe ʻana i hana ʻia e kahi malihini ʻItalia, o ke kaila o ka hale e noho nei i ka wahi i ka hoʻomaka o ke kenekulia. ʻIke ʻia kēia i ka hoʻohana ʻana o nā tile pālākiō i ka hale kaupaku me ka hale moe ma luna o kēlā me kēia hale, a i ka hoʻopili ʻana o ka pā o ka lumi i lumi moe. ʻO kāna mau kumu paʻa a me nā ʻāpana o kona mau paia i hana ʻia me nā pōhaku o ka muliwai, a hōʻike kona alo i kahi manaʻo ʻokoʻa mai ke ala kuʻuna.
Ma ka pā holoholona El Copal hiki iā ʻoe ke ʻike i kahi kūkulu nui (nona ka ʻohana Anglada); ʻO kona ana a me kona alo me nā pahu arcade a me nā pua, a me ka hana ʻeleʻele, hōʻike i kahi ʻano like me nā hale nui a lohi i loaʻa ma Jicaltepec, e like me ka hale ejidal a me ka hale o ka ʻohana Domínguez.
I ka manawa o Porfiriato, ke kūkulu ʻana o nā hale tile unahi i ka ʻāina Nautla i hōʻea i kona kūlana oʻo. ʻO kahi laʻana o kēia ka hale o ka ʻohana Proal ma Paso de Telaya, mai ka makahiki 1903. Ua kū ka hale i nā "ʻākau" a me nā kahawai nui o Nautla, akā ʻo ka nele o ka mālama a me ke kokoke i ka muliwai e hoʻoweliweli i kona kū mau.
Ma ke ala e hele aku ai mai San Rafael a i ka piʻo Jicaltepec ʻo ia ka hale ʻohana Belín, kekahi o nā tile flake i kūkulu ʻia ma ka kapa hema ma kahi o 1880, a mālama ʻia ia i ke kūlana maikaʻi (aia nō iā ia ka " horcones ”kumu o ke kumu o kona mau paia).
ʻO ka hoʻohana ʻana i nā ululāʻau ʻokoʻa i ke kūkulu ʻana, e like me ka lāʻau kedera, ʻoka, "chicozapote", "hojancho", "morale" a me "tepezquite", a me nā wahie haole e like me nā pine i hoʻōla ʻia a i ʻole "pinotea" mai Kanada, a ʻo nā mea hou elm, hōʻike i ka ʻano o nā kumuwaiwai i hoʻolako ʻia e ke kaiapuni, a me ka huina o ka ʻike i loaʻa no ke kūkulu ʻana i nā hale kauhale. Ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, ka hoʻohana ʻana o ka wahie no ka hale a me nā tile flake no ka hale e hiki ai i kahi kūkulu kukui a maʻalahi hoʻi e hana.
ʻO kahi hiʻohiʻona nani o nā hale ma kapa o ka muliwai Nautla ke ʻano pagoda Kina i lawe ʻia e ka hale. Kū kēia i ka wā e pale iki ai nā lāʻau o ka hale mai ke kaumaha i hoʻohui ʻia o nā shingles pulu, ma muli o ke aniau o ka ʻāina.
Ma kahi o 1918, ua kūkulu ʻia kahi hale kū hoʻokahi (ʻona ʻia e ka ʻohana Collinot) ma El Mentidero i mua o ka piʻo La Peña, kahi e kaena ai i kahi alo ma Veracruz. He kuleana ia no ke kūkulu ʻia ʻana ma ka honua kiʻekiʻe, kahi i pale ai iā ia mai ka piʻi ʻana o ka muliwai, akā ʻaʻole naʻe mai ka hala ʻana o ka manawa a me ka hōʻino ʻana i hoʻokumu ʻia e ke kaiapuni.
I kēia manawa hiki ke mahalo iā El Mentidero, nā hale i ke kūlana maikaʻi. Ua hōʻano hou a hōʻano hou ʻia kekahi o lākou, me ka lilo ʻole o kā lākou ʻano hana a me ke ʻano rustika; I ka hoʻohālikelike ʻana, nui nā home i kahi kūleʻa o ka haʻalele ʻana.
Ma Nautla, ua lohi ka hoʻomohala ʻana o kēia ʻano kuhikuhipuʻuone (1920-1930), a kūlike pū me ka boom i hoʻokumu ʻia e nā citrus ʻo ʻAmelika Hui Pū ʻIa; ka hale Fuentes kahi lole komo o kēia manawa.
ʻO Nautla, ma ke ʻano he awa kūkahe o ke komo a me ka puka no ka poʻe a me nā ukana, e hōʻoia ana i ke koʻikoʻi o ka hoʻokele i ka hoʻomohala waiwai o ia wahi, a me ka hoʻokumu ʻana i nā ala kai e kū ana ma waena o ka ʻāina i uhi ʻia e kēia muliwai a me nā awa o ka Ke Kai Kūʻono ʻo Mekiko, nā ʻAnetile, ʻAmelika ʻĀkau a me ʻEulopa.
Ma Palani, hiki ke ʻike ʻia ka hoʻohana ʻana o nā tile pālākiō i nā hale mai ke kenekulia 18; pēlā e hōʻike ʻia ai ma Burgundy, ma ka Beaujeu, Macon, Alsace a me nā wahi ʻē aʻe. Ma Fort de France (Martinique) ua hōʻoia mākou i ka noho kahiko o kēia tile.
Wahi a kekahi poʻe mōʻaukala, ʻo nā tile mua i hōʻea i ka moku ʻo Nautla i lawe ʻia mai mai Palani ma ke ʻano he ballast a me nā mea kūʻai aku. Eia nō naʻe, ʻo ka tile kahiko i loaʻa mai ka makahiki 1859 a loaʻa iā ia ka inoa o Pepe Hernández. Eia hou, ua loaʻa nā kile me ka palapala Anguste Grapin me nā lā like ʻole, ma waena o 1860 a me 1880, kahi manawa e kūlike me ka holomua hoʻokele waiwai o ka ʻāina, keu hoʻi e pili ana i ka mahi ʻana a me ka lawe ʻana mai o ka vanilla.
ʻO ka hana ʻana o ka hale tile pālākiō ma Jicaltepec i mālama ʻia a hiki i ka hopena o 1950, akā ua hoʻololi nui ʻia e ka hiʻohiʻona o nā kumu kūʻai haʻahaʻa (ʻāpana asbestos), e mōhai lawehala ana i nā nani o nā hale.
I kēia lā, ʻoiai nā pilikia kūmau o ka hoʻokele waiwai, e kūkulu ana ka hale flake tile. I ka hopena o 1980 ua ala aʻe kahi hoihoi hou e mālama i ke kaila o nā hale, e hoʻohālike i nā hiʻohiʻona kuʻuna, ʻo ia wale nō i kēia manawa ka hāʻawi ʻana o ke tile me ke kumulāʻau lāʻau a hoʻopili ʻia i ka poʻe hana. Akā hoʻokaʻawale ʻia kēia mau hana hoʻihoʻi a hilinaʻi wale i ka mea ʻona.
Minamina, nui nā hale e hoʻoweliweli nei e hāʻule, e like me ko ka ʻohana Proal ma Paso de Telaya; ʻo ia o ka ʻohana Collinot, ma El Mentidero; ʻo ka ʻohana Belín, ma ke ala mai San Rafael a hiki i Paso de Telaya, a me kā Mr. Miguel Sánchez, ma El Huanal. Paipai nui ʻia i nā aupuni o Palani a me Mekiko e hoʻolālā i ka hoʻihoʻi hou ʻana o kēia hoʻoilina maʻamau a pēlā e hana ai i kahi mākaʻikaʻi mākaʻikaʻi no ka ʻāina.
Inā ʻoe e hele i nā banu o ka muliwai NAUTLA
ʻO ke ala komo i nā kauhale ma ka ʻaoʻao hema, no ke kaona ʻo Martínez de la Torre, ma ke alaloa ʻana i ke alanui pekelala no. 129 mai Teziutlán-Martínez de la Torre-Nautla, e hele ana i San Rafael, ma ka mile 80 o ua ala nui i ʻōlelo ʻia; E kipa i nā kaona ma ke kapa kūpono, no ke kaona ʻo Nautla, ke ala komo ma waena o ke alaloa pekelala no. 180, 150 km mai ke awa o Veracruz.
