San Andrés Chalchicomula, Ka poʻe e kamaʻilio pū me nā hōkū (Puebla)

Pin
Send
Share
Send

ʻO ke ala, ka noʻonoʻo a me ka makemake e ʻike i kahi wahi ʻē aʻe i alakaʻi iaʻu i San Andrés Chalchicomula, i kēia lā ʻo Ciudad Serdán, kahi kūlanakauhale hoʻokalakupua e like me nā mea i ho'ākāka ʻia e Juan Rulfo, no ka mea ma kekahi o kāna mau alanui kūiki hiki i ka malihini kipa ke holo i ke aka keʻokeʻo. , ʻumiʻumi, hieratic, mai Quetzalcóatl, a hiki i ka Makua Morelos naʻau aloha, a i ʻole nā ​​kaikuaʻana Creole Sesma wiwo ʻole a i ʻole Jesús Arriaga akamai, lanky, "Chucho el Roto", a i ʻole ʻo Manu M. Flores ...

Hūnā ʻia ke kumu o San Andrés Chalchicomula i ka wā kahiko. Ua loaʻa nā mōʻalihaku Mammoth i loko o kāna panalāʻau, a ua hōʻoia kekahi mau mea kākau moʻolelo o ia wahi i hiki i nā mea noho ma mua ke lilo iā Olmecs, Otomi a me Xicalancas paha. Ma waena o kēlā awāwa nui ʻo Chalchicomula e piʻi ana a i nā pali o Citlaltépetl, ua hala nā neʻe ʻana o nā lāhui Mesoamerican nui: Chichimecas, Toltecs, Mayans, Popolocas a me Mexico.

Ma kekahi o nā alanui ʻololī o Ciudad Serdán ua laki au i ka hui ʻana me kahi mea nāna i hoʻopiha piha i koʻu hoihoi e aʻo a hoʻomaopopo i ke aʻo a ka ʻelemakule San Andrés Chalchicomula: ʻo Emilio Pérez Arcos, ka mea kākau moʻolelo a me ka mea kākau, kahi kāne maoli o ka ʻāina nāna i hoʻopuka i kona ʻike. ma keia ona aina hanai. I loko o kēlā hui kolohe, ua hoʻomaopopo ʻia ʻo ia iaʻu me nā huaʻōlelo maʻalahi a maʻalahi hoʻi i ka mōʻaukala o kēia wahi. Ua haʻiʻo ia iaʻu e pili ana i ka poʻe kaulana, e pili ana i ka archaeological, ka hoʻolālā, nā mea hoʻomanaʻo kiʻi, e pili ana i nā mea pena a me nā mea kākau o nā wā i hala a me nā manawa i hala aku nei, a pēlā aku.

I loko o kekahi o kā mākou kamaʻilio ʻana, ua haʻi mai ke kumu ʻo Pérez Arcos iaʻu: "He ʻelua mau helehelena a San Andrés Chalchicomula, ʻelua mau hōkū e kuhikuhi ana, e māka ana a hoʻomālamalama i ke ala o ka hoʻomaikaʻi a me ka hoʻomohala ʻana: ka mauna, hōʻike lākou iā ia pehea e piʻi ai i kona kuahiwi ponoʻī ”.

HE NĀ NĀ ENIGMATIC MA KA CITLALTÉPETL: QUETZALCÓATL

Aia kekahi mau kānaka i ka mōʻaukala āpau o nā lāhui, inā ʻaʻole lākou i ʻike maoli i ka palpable, ke lilo lākou i mau kaʻao he mea ʻoi aku ka ʻoiaʻiʻo ma mua o nā mōʻaukala. ʻO Quetzalcóatl kekahi o lākou. ʻO ka moʻolelo, ka moʻolelo o kēia mea kupaianaha, i hana i kahi ʻano e hāpai ana i kahi leka o ke ao pau ʻole. Ke hui pū ʻia ka kaʻao a me ke ola, ua hoʻokumu ʻia ke ʻano kaʻao o kahi mea i uhi ʻia i ke ana me ka ʻole o ke kanaka.

ʻIke ʻia ka mōʻaukala a e ʻike ʻia ʻo Quetzalcóatl he pau ʻole. Ua noho ʻo ia ma nā wahi o kahi kaona hele malihini. Ua kamaʻilio ʻo ia, me kāna laʻana, i nā ʻoiaʻiʻo i hūnā ʻia i nā mea pohihihi. He kahuna ʻo ia o ka ʻāina me ka mōhai kanaka ʻole, me nā kaʻina a me nā kānāwai, me ka hala ʻole a me nā kuhihewa.

Eia ka mea i hana ʻia ma Chalchicomula, ka ʻāina hikina o ka mokuʻāina ʻo Puebla.

I nā makahiki i hala aku nei ua hōʻea i nā awāwa a me nā kuahiwi o Chalchicomula (Pouyaltécatl a me Tliltépetl) kahi kanaka lōʻihi, keʻokeʻo, ʻumiʻumi me ka helehelena grotesque, aahu nui ʻia, hoʻomaʻau ʻia, nāna i aʻo i nā mea kupaianaha o ke kūlohelohe a me nā hiki i ka ʻuhane a me ke kino. o ke kāne.

ʻO Quetzalcóatl (ka inoa o ua kanaka naʻauao nei, he kāne noʻonoʻo a alakaʻi ʻole ʻike ʻole ʻia i kēlā mau wahi), i kamaʻilio e pili ana i kahi mea ʻē aʻe e like me ka hoʻomaopopo ʻana, ka launa ʻana, ka maikaʻi a me ka ʻino. Ua hoʻolaha pū kekahi i nā hanana e hiki mai ana i ka wā i hala. Ua ʻōlelo ʻia: “nui nā lā, mahina, nā puka ʻana o ka lā, nā ʻauinalā a me nā pō e hala; e hele mai kekahi poʻe ʻē aʻe a e ʻeha hoʻi nā ʻeha, nā ʻeha, nā ʻeha a me nā hauʻoli pū kekahi. no ka mea ʻo kēia ke ola o ke kanaka ma ka honua.

I ka manawa mua ʻaʻole maopopo ka poʻe o ia wahi iā ia, ua hāmama nā maka a me nā pepeiao i nā leo ʻē aʻe; eia naʻe, me ke akamai i loaʻa mai nā akua. Ua hiki iā Quetzalcóatl ke hoʻoili i kona mau manaʻo i mea e ulu pono ai ke alo o ke kanaka i kēia mau ʻāina, e hoʻomaka ana me ka lūlū ʻana i ka palaoa a me ka hoʻomohala ʻana i kāna mau kumu.

I ka hopena o kona ola ua hoʻopau ʻia ʻo Quetzalcoatl; Akā ma mua, ua hoʻonohonoho ʻo ia i kāna lehu e waiho i ka Pouyaltécatl, ka mauna kiʻekiʻe loa, kahi i hoʻomaha ai ke koena o kāna makuakāne aloha, e wānana nei i kona hoʻi ʻana mai ma ke ʻano o kahi hōkū (ka honua ʻo Venus). ʻO nā kamaʻāina o ia wahi, i mea hoʻomanaʻo i kēia kanaka poina ʻole, ua kapa ʻia kēia lua pele ʻo Citlaltépetl, ka mauna a i ʻole ka puʻu o ka hōkū.

Ma Chalchicomula, e like me nā wahi ʻē aʻe, ua hala lākou iā Quetzalcóatl, i kona hele wāwae ʻana i nā māla palaoa i mahi ʻia, kāna mau aʻo ʻana i ka hana noʻeau a me ke aupuni maikaʻi, kona piʻi ʻana i nā kuahiwi e ʻimi nei i ka ʻike ākea, kona mahalo no ka neʻe ʻana o ʻike ʻia nā hōkū i ka pāʻani poepoe i kapa ʻia, kona hauʻoli i ka heʻe ʻana ma luna o nā puʻu a me ke one hoʻōla, i ʻike ʻia ʻo marmajas, kāna cosmic contemplation mai ka Tliltépetl (Sierra Negra) ...

I ka manawa like, ma ka piko o ka mauna kapu o Citlaltépetl, i waena o nā hau mau loa, i ka napoʻo ʻana o ka lā, ma ke alo komohana, ua ʻike ʻia ke alo kuhihewa ʻole o ka moʻolelo kaʻao Quetzalcóatl, mai laila mai kēlā manawa a kēia manawa, e hoʻomau nei i ka ʻōlelo ʻana: ma luna, ʻoi aku, ma aneʻi i kēia hōkū e ʻike ai ʻoe i kāu ʻoiaʻiʻo ponoʻī, kou hopena, ka ʻike, ka maluhia a me ka maha no kou kino a me kou ʻuhane, eia koʻu lua kupapaʻu.

I ka hoʻomanaʻo ʻana i kēia ʻano kaʻao pelapela, lawe ʻia nā koena o nā aliʻi o ka ʻāina Mesoamerican i Chalchicomula e waiho ʻia i nā puʻu (i kapa ʻia he teteles), hoʻopuehu ʻia i loko o ka ʻāina kahi e ʻike ʻia ai ka lua pele ʻo Citlaltépetl.

ʻO kēia ka moʻolelo, ke ola a me ka kaao o ke kanaka i make ʻole ma ka Citlaltépetl de Chalchicomula, ka mea i hoʻoili i ka hana, ka mahalo, ka maikaʻi, ka hoʻomaopopo a me ka maikaʻi ma waena o nā kāne.

NA HALE A ME NA WAHI PONO

ʻO ka moʻomeheu o kahi poʻe i ʻike ʻia i loko o kāna moʻomeheu archaeological a me ka architectural, ʻo lākou ka hoʻoilina o ko mākou mau kūpuna. E ʻohiʻohi mākou i kekahi o lākou ma kēia huakaʻi.

ʻO Pyramids o Malpais, i ʻike ʻia e ke kaona ʻo Tres Cerritos no ka mea kū lākou i waho o ka ʻāina a lākou e noho nei.

ʻO Teteles a me nā pāʻani kinipōpō. Ma ke kaiāulu o San Francisco Cuauhtlalcingo aia kekahi wahi archaeological e hōʻike nei i ke alo o Quetzalcóatl: nā hale, ka pā kinipōpō a me nā tetelles; I ka hope, e like me ka mea i ʻōlelo ʻia, ua waiho ʻia nā koena o nā aliʻi nui o ka honua Mesoamerican i makana a me ka hoʻokupu i ka mea kaʻao.

ʻO Cerro del Resbaladero Ua ʻōlelo ʻia ua heʻe ʻo Quetzalcóatl mai kona piko, i ka leʻaleʻa keiki. Hoʻomanaʻo nā keiki a me nā mākua o San Andrés me ka hauʻoli.

Ka Halepule o San Juan Nepomuceno: He luakini kēia i paʻa i ka moʻomeheu a me ka mōʻaukala. Ua hoʻomaha kekahi o nā regiment i hōʻea i ke kaona i ka lā 6 Malaki 1862, a mahalo ʻia ua hoʻopakele ʻia lākou mai ka make weliweli i loaʻa i ka hapa nui o ko lākou mau hoa ke hoʻohana lākou i ka Tithe Collective, kahi a lākou i puʻuhonua ai.

Iglesia de Jesús: Ma laila ʻoe e ʻike ai i nā kiʻi pena nani ma kona paia a me nā kaupaku me nā kumu o nā paipala Baibala, a me nā hana aila e ka haku ʻo Isauro González Cervantes.

ʻO Parroquia de San Andrés ʻO ia kekahi o nā luakini nani loa o ka ʻāina i hoʻolaʻa ʻia no ka patron saint.

Ua kuhikuhi ʻo Master Pérez Arcos: "ma nā kapuwai o Citlaltépetl a i ʻole Pico de Orizaba nā kumu wai e hāʻawi i ka wai waiwai nui iā San Andrés Chalchicomula i hoʻomaka ʻia, akā no ka uhi ʻana i kahi mamao e hoʻokaʻawale ai iā lākou mai ke kūlanakauhale, pono pono e kūkulu kahi wai wai ākea, ma kahi o ʻewalu mau kilomita mai ke kaona i pono e hele i kekahi awawa ākea ma o ka pana pua. ʻO kēia hana i hoʻokō ʻia e nā Francisars ponoʻī Francisars komo pū ʻia i ʻelua mau kauoha o nā ʻanako superimposed o ka masonry ikaika loa (mai ka hana ʻo Los Aqueductos de México en la historia y en el arte, na ka mea kākau ʻo Manu Romero de Terreros) ".

KA TELESCOPA MILLIMETRIC NUI

A ke manaʻo ʻia ua ʻōlelo ʻia nā mea āpau, ala aʻe ka ʻāina ʻochchchomula me nā nūhou nui: ka hoʻonohonoho ʻana no ka makahiki 2000 o ka Large Millimeter Telescope (GTM), ka mea nui loa, mana loa a maʻalahi hoʻi i ka honua o kāna ʻano, ma ka luna mai ka Sierra Negra (Tliltépetl), a me nā moemoeā o ke alaloa ecotourism alpine, kahi kūlanakauhale ʻepekema, hoʻopukapuka i ka agribusiness a me ke kūkulu ʻana i kahi ʻoihana ʻenehana kiʻekiʻe.

ʻO kēia megaproject hui ma waena o Mexico a me ʻAmelika Hui Pū ʻIa ke ʻano o ka hana ʻenekini nui i ka lawelawe ʻana i ka holomua ʻepekema a me ka hoʻomohala ʻenehana ma Mexico. ʻO ka antenna GTM he 50 mika ke anawaena, me nā cell hexagonal 126, a piʻi i 70 mika ma luna o ka piko o ka Sierra Negra, i ʻike ʻia mai ke alaloa ʻo Puebla-Orizaba.

Puna: Un Mexico Mexico No. 269 / Iulai 1999

Pin
Send
Share
Send

Video: Cronica Regional 450 Años de la Fundación de San Andres Chalchicomula (Mei 2024).