Pōmaikaʻi ʻia e Mother Nature, ʻo ka Sierra Gorda de Querétaro kekahi home i nā waiwai waiwai nui i ʻike ʻia ma ke ʻano he World Heritage Site. E ʻike iā lākou!
ʻO ka ʻO Gord GordoE like me kā ka poʻe lanakila lanakila i kapa ʻia ai, ʻo ia ka hale hope loa o nā Panes huhū, Chichimecas a me Jonacas Indians, nā ʻohana i kāhāhā i ka poʻe Paniolo iā lākou iho a me mākou hoʻi, ka mea e hoʻomau i ka ʻike i kā lākou hana noʻeau me kā lākou hana.
ʻO ke kūpaʻa a me ka ikaika o nā ʻōiwi i pono i nā hale nani o nā hale pule o Jalpan, Concá, Landa, Tancoyol Y TilacoʻO nā mikiona i kūkulu ʻia e hoʻomaikaʻi ʻia i ke ahonui a me ke kūpaʻa o ka Francis Francis frigene Junípero Serra, ka mea i lilo i mea kōkua a pale aku i ka lāhui ʻōiwi o ia wahi i mua o nā hana hoʻomāinoino a ka pūʻali koa iā lākou.
No laila, ke nānā nei i kā lākou hana he mea haʻohaʻo loa ia, pehea lā i manaʻo ʻia ai ua mau kāne nei he poʻe hihiu, ʻaihue, lapuwale, ʻaʻama ʻole ʻia a antisocial? ʻOiai i ko mākou mau lā ke hoʻohana ʻia ka huaʻōlelo "Chichimeca Indian" i kahi ala hoʻowahāwahā no ka poʻe e like me ka naʻaupō a paʻa i ke kumu, akā ʻaʻohe mea wahaheʻe hou aʻe. Hiki ke hōʻuluʻulu ʻia kāna moʻolelo i ka metaphor kaumaha o ka ʻōlelo ʻana: "ʻAʻole kolohe ka mule akā ua hana nā lāʻau i kēlā ala."
ʻO kēia mau kāne i hāʻawi ʻole i ko lākou ʻāina a me ko lākou kūʻokoʻa, ʻaʻole hoʻi me ka mana o nā mea kaua, ʻaʻole hoʻi me ka hana hoʻomāinoino a ka poʻe lanakila. i ola i nā kuahiwi e hānai ana i nā mea kanu a me nā aʻa, ua pau i ka hāʻawi haʻahaʻa iā lākou iho, makemake a hoʻolohe i ka hana hoʻopōmaikaʻi o ʻO Fray Junípero Serra, nāna i mālama, ma waho o ka hoʻohuli ʻana iā lākou i ka hoʻomana Kalikiano, ke kūkulu nei iā lākou i mau kaiaulu hana a me ka hana.
ʻO ia i ka makahiki 1744 i hoʻokumu ai ʻo Kāpena José Escandón i ka ʻelima mau mikionali ʻaʻole i loaʻa nā hopena iā ia, a iā Friar Serra i hele mai ai e mālama i ʻeono mau makahiki ma hope.
ʻO nā maka o ka wai, nā kahawai ikaika a me nā ʻāina momona nā ʻano i hoʻoholo i ka hoʻonohonoho ʻana o kēia mau ʻelele, i hoʻokumu ʻia i nā wahi paʻakikī loa ke komo ʻana, ma waena o ka nui a no laila, noho ʻia e nā kaukani he mau kaukani.
A hiki i kēlā manawa, ma hope o 200 mau makahiki o ka hōʻino a me ka ʻoi aku o ka helu a me ke kaua ʻoi aku ka nui o nā Sepania, hoʻomau mau kēia mau ʻĀina i ke kūʻē ʻana i ka naʻau ʻuhane a me ka waiwai, no laila ua ʻimi wale ka pūʻali koa i ko lākou luku ʻia ma ke kumukūʻai o kēlā me kēia. ʻO kēia ka hilahila wale nō he 30 mau leagues mai ka ʻAha Sepania.
Euanelio a me ka maluhia ma ka ʻO Sierra Gorda o Querétaro he hana paʻakikī a paʻakikī hoʻi ia. Ua hōʻea nā mikionali ʻAukake a me Dominican ma mua o ka poʻe Franciscans, akā ua haʻalele lākou me ka ʻole o kahi kūleʻa, a no laila, ua kokoke ka luku ʻia o nā Indians.
ʻO ka mea hope loa, ʻo ka mea i kūleʻa i loaʻa ma o ke ahonui a me ke kumu: mai ka Colegio de San Fernando, ma Mexico City, ʻo ka mea mua a Fray Junípero Serra i hana ai e hōʻali i ka holoholona Sierra Gorda e hānai iā ia.
Hana euanelio
ʻO kā Fray Junípero kūleʻa ʻana me nā Indians ma muli o ka maopopo mua iā ia e hoʻoponopono mua i nā pilikia o ke ʻano a me ke ʻano kūlohelohe a laila hoʻāʻo euanelio, no ka mea, ʻoiai ʻo ia iho i kuhikuhi aku ai i ke kalaunu: i ka hana ʻole e hoʻoliʻiliʻi e hoʻohuli i nā India ma o nā ʻōlelo hoʻoholo ”.
ʻO ko lākou makemake ʻole i ka hoʻomana Kalikiano ma muli o ke ʻano o ko lākou noho heleleʻi ʻana i ke kuahiwi a pono e ʻimi i nā meaʻai e ola ai ʻoiai ka waiwai o ka ʻāina. I ka hopena, ua hāʻawi aku ka makuakāne Franciscan iā lākou i nā mea e pono ai i ʻole lākou e hele wāwae hou i nā mauna.
Ma hope, ua kū ka pilikana i ka lua a me ka pilikia nui: ka pūʻali koa. Mai ka makahiki 1601, i ka manawa i komo ai ka mikionali mua, ʻo Fray Lucas de los Ángeles, i Sierra Gorda, ʻo ka pūʻali koa ke kumu o nā paio āpau a me ka holo pono ʻole o ka ʻoihana euanelio.
I ka ʻimi e hoʻonoho mua i kā lākou mea pono a loaʻa ka hapa nui o nā waiwai, hōʻole nā koa i nā kauoha a ka lei aliʻi a koi ikaika e hoʻonāukiuki i nā Indians, ka mea hoʻi i ʻiʻini i ko lākou kūʻokoʻa. Pēlā nō, ua hoʻowahāwahā nā koa i ka inoa o ke Akua i nā ʻInia a me nā haole āpau, no kēia kumu, ua hoʻopaʻi ka poʻe ʻōiwi, ua hōʻino i nā mikiona a hoʻohaumia i kā lākou mau kiʻi.
ʻO ke kāpena pale, ka mestizo ʻo Francisco de Cárdenas, ua noi aku i ka malihini kipa o ka misiona, i ka makahiki 1703, e hoʻolaki i ke kaua no ka luku ʻia ʻana: hiki iā lākou ke hoʻohana ʻia me ke kūʻokoʻa piha i nā mines kālā he nui i hana ʻole ʻia no ka makaʻu i nā Indians kipi ".
Me ke kānalua ʻole, he kumu hoʻoholo no ka hopena o nā ʻōiwi a me nā mikionali ka hiki ke kūkākūkā o ka pule i hānau ʻia ma ka moku ʻo Mallorca, Sepania. ʻO ia kā lākou hana ma Querétaro, i hoʻopaʻapaʻa ai ka pūʻali koa i kahi kūʻokoʻa o ka prayle a me kāna mau mikionali mai ka lei aliʻi.
I kahi manawa pōkole loa, ua ʻae kāna mau hana a me nā kūkākūkā ʻana iā ia e hōʻoki i ka maikaʻi o nā koa a loaʻa hou nā kumuwaiwai, āna i hoʻopukapuka ai i nā holoholona a me nā mīkini e hana i ka ʻāina.
ʻAʻole hōʻike wale ʻo Junípero i nā loiloi o ka pūʻali koa, ka mea nāna i wehewehe i ka poʻe India he pepehi kanaka a palaualelo hoʻi, hewa loa, ua hiki nō hoʻi iā ia ke hana i kahi hoʻonohonoho maikaʻi, no laila i kona manawa i haʻalele ai no Mekiko ua lawa pono nā kaiāulu ʻelima, ka ua ʻoluʻolu nā ʻohana i kā lākou ola a ua wehewehe maikaʻi ʻia kā lākou hana. A laila hiki i nā mākua ke hoʻolaʻa iā lākou iho i ka hoʻolaha ʻana o ko lākou manaʻoʻiʻo.
Ma hope o ʻewalu mau makahiki o ka hana, ua kāhea ʻia ʻo Junípero i Mekiko, kahi āna i lawe ai i ka makana nui loa i hiki ke loaʻa iā ia: ka ʻO ke akua wahine Cachum, makuahine o ka lā a ʻo nā akua kiʻi Pame hope loa, a lākou i kiaʻi ai me ka lili i nā kuahiwi a nā koa i ʻimi wale ai i nā makahiki he nui. I kekahi manawa, ma ke ʻano he hōʻailona o kā lākou hoʻolohe a me ko lākou hōʻole ʻana, ua hāʻawi lākou iā ia iā Makua Serra.
ʻO kona kaulana ma ke ʻano he kahawai maikaʻi o nā Indians i ka hoʻomana Kalikiano ua hele a ʻike ʻia ma Sepania, mai kahi a lākou i hoʻoholo ai e hoʻolilo iā ia i kahi hakakā nui, e like me Alta Kaleponi, kahi i hoʻoweliweli ʻia e nā Lūkini a i ʻole nā Kepanī, a ʻo ka Hana ʻinoʻino nā Apoka. A aia ma laila, kikoʻī, kahi e hoʻokō ai ʻo Friar Junípero Serra i kāna hana euanelio nui loa.
Ma mua o 200 mau makahiki ma hope o kona make ʻana - i ka makahiki 1784-, ma Kepania makemake i Mekiko a, ma mua o nā mea āpau, i ka Amelika Hui Pū' Ia, mahalo ʻia ʻo ia ka mea nāna i hoʻokumu i nā mikionali Kaleponi kaulana, a ua kūkulu ʻia kahi kia hoʻomanaʻo iā ia ma ka moku ʻo Wakinekona. ʻAʻole poina ka ikaika o ka ʻuhane o ka frigle liʻiliʻi no ka mea ʻo kāna mau hana, e like me nā hale pule nani o Querétaro a me nā mikionali hoʻolaha o Kaleponi, e hōʻike pono ana i kona nui.
ʻO Friar Pata Coja
Ma hope o ke aʻo ʻana e pili ana i ka hana a kēia kanaka kupaianaha, hoihoi ka ʻike i nā kikoʻī o kona hōʻea ʻana i ʻAmelika.
Nui ka hoihoi e pili ana i ka hana nui i loko o ka ʻāina hou, ua hiki i ke kaikuaʻana ʻo Junípero ke hoʻomaka pū me kāna hoa aloha hoʻokaʻawale, mea haʻi'ōlelo a me ka mea kākau moʻolelo, Makua. Francisco Palou, i ka huakaʻi o nā mikionali Franciscan e hōʻea ana i ke awa o Veracruz.
Mai ka hoʻomaka ʻana ʻike ʻia nā pilikia, ʻo ia wale nō ka mea mua o ka pīhoihoi e kali nei iā lākou i kā lākou hana euanelio.
Delirious no ka mea ua holo ka wai i nā lā ma mua, ua hōʻike kupaianaha ka mokupuni ʻo Puerto Rico e hoʻopakele iā lākou mai ka make wai ʻole. I nā lā ma hope mai, iā lākou i hoʻāʻo ai e hōʻea i Veracruz, ua hoʻokau ʻia lākou e kahi ʻino ikaika i ke kai no laila, e holo kūʻē ana i kēia au, ua hoʻokau lākou i ka heleuma ma Kēkēmapa 5, 1749, akā me nā moku i puhi ʻia.
I ka hōʻea ʻana i ka ʻāina nui, ua mākaukau ka halihali e lawe iā ia, akā ua hoʻoholo ʻo Fray Junípero e huakaʻi i Mexico City. Ua hele wāwae ʻo ia ma waena o nā ululāʻau puʻupaʻa o Veracruz a i kekahi pō ua nahu kekahi holoholona iā ia i ka wāwae, a waiho mau iā ia a mau loa.
I kona ola a pau ua ʻeha ʻo ia i ka ʻeha nāna i nahu, ka mea i ālai iā ia mai ka hele ʻana me ka wikiwiki akā hōʻole ʻole ʻo ia e hoʻōla; I hoʻokahi manawa wale nō ua ʻae ʻo ia i ka mule curator i hāʻawi iā ia i ka lāʻau, me ka nānā ʻole i ka hoʻomaikaʻi o kona ʻeha, no laila ʻaʻole ia i ʻae hou e kōkua iā ia.
ʻAʻole kēia i kāpae i nā mākaukau a me nā huakaʻi o ka frigle wāwae "ʻohe wāwae", nāna i hōʻike e like me kāna mea kākau moʻolelo, ʻo Palou, i ʻike ʻia e like ka nui me ka hāpai ʻana i nā joists o nā luakini hou ma Querétaro a i ʻole Kaleponi me nā Indians.
Ma muli wale nō o nā loli like ʻole o ka noho ʻana, ʻaʻole i waiho ʻo Brother Junípero i kahi māka hou aʻe ma mua o kēia mau mikionali. Eia nō naʻe, ma Alta Kaleponi i wehe ʻia kahi wā holoʻokoʻa, i noʻonoʻo ʻia e nā mea kākau moʻolelo e like me Herbert Howe, "ke au gula o Kaleponi", kahi ʻāina mai kahi āna i hakakā ai no ka hanohano o nā Indians a kahi i hana nui ai a hiki i ka lā hope o kona ola, ka ʻAukake 28, 1784.
Hoʻohui o nā koa
Ua loaʻa iā Junípero ka makana e alakaʻi i kēlā ʻano koa a pau i ka manaʻo noʻeau o nā Indians. ʻO kahi laʻana o kēia nā kūkulu ʻana o Querétaro, nā mea hoʻonani hoʻokalakupua e pono ʻole ai i ka ʻōlelo aʻoaʻo, no ka mea, he mana kilokilo kā lākou e hoʻohuli ai ka mea nānā i nā maka e pau i ka nalowale i nā labyrinth e hoʻohālikelike iā lākou.
ʻAʻole hiki i kēia frigar ke hoʻokau i nā Indians koa loa e lawe i ka hoʻomana Kalikiano e like me kā lākou, akā e laulima pū i kā lākou hui. ʻOiai ʻo kāna ʻike pohihihi o ka hoʻolālā ʻana, ua hoʻokele ʻo ia e kūkulu i nā hale pule, a ʻo ka manaʻo a me ke kūpaʻa o ka hilinaʻi wale nō kāna i lūlū ai i nā kamaʻāina hiki iā lākou ke kākoʻo i kahi kūkulu paʻakikī. ʻO nā hiʻohiʻona o lākou āpau nā mestizo iconographic kikoʻī, e ʻōlelo nei no ke komo maikaʻi ʻana o nā Indians i kapa inoa ʻole ʻia nā "savage", ka mea i lilo maoli i mau mea pena kiʻi o nā makana nui hiki ke hoʻokō i kēia alo nui.
Mai ka poina a ka opulence
Minamina, ua ʻeha nā misiona ʻelima i ka pōʻino i kā lākou mau hale. Ma aneane o lākou āpau nā haipule poʻo poʻo ʻole a piha ʻole nā kikoʻī kūkulu. Ua hoʻopakele ʻia kekahi poʻe ʻē aʻe mai ka paʻa ʻana o nā ʻūlū e like me nā ʻōpeʻapeʻa i puʻuhonua i laila ʻoiai ua haʻalele ʻia lākou. Kālai ʻia me ka ʻenehana mua loa, mau nō ka nani a me ke kū ʻana o kēia mau hale pule akā kūpilikiʻi maoli nō.
I loko o 200 mau makahiki i hala aku nei mai kona kūkulu ʻana, ua hele lākou mai ka hanohano a me ka hanohano, i ka haʻalele ʻana, ka hao wale a me ka mālama ʻole. I ka manawa o ke Kipi, no ka paʻakikī loa o kā lākou komo ʻana, lawelawe lākou ma ke ʻano he lair no nā mea hoʻohuli kipi a me nā ʻāpā i loaʻa iā lākou i nā wahi i manaʻo ʻole ʻia e uhi ʻia e ka nui o ka Sierra Gorda.
I kēia manawa mālama ʻia nā hale pule, akā ʻaʻole lawa nā kumuwaiwai i loaʻa iā lākou e hōʻole i ka hōʻino ʻana a lākou e hōʻike ai i nā kūlana o ke kaiapuni a me ka hala ʻana o ka manawa, ʻoi aku ka liʻiliʻi o ka hoʻihoʻi ʻana i nā mea i hana ʻia ma mua. Mai hoʻokuʻu iā lākou e nalowale.
ʻElima mau Iudaio o ka SIERRA GORDA
ʻO Jalpan
ʻO Jalpan ka mikiona mua i hoʻokumu ʻia ma ʻApelila 5, 1744; no Nahuatl kona inoa a no laila "ma ke one". Aia ia ma 40 km komohana akau o Pinal de Amoles.
Ua hoʻolaʻa ʻia ʻo Jalpan i ka lunaʻōlelo Santiago, ʻoiai i kēia lā ua hoʻololi ʻia ka effigy o ka ʻāpule e kahi uaki kūpono ʻole. Ma kona alo aia kahi aeto Sepania-Mekiko e hiki ke hōʻike pono i ka ʻaeto Habsburg a me ka ʻaeto Mekiko e ʻai nei i kahi nahesa.
Concá
ʻO Concá ka liʻiliʻi loa o nā hale pule ʻelima a hoʻolaʻa ʻia iā ʻO San Miguel Arcangel. ʻO kona ʻāpana he hōʻailona o ka lanakila o ka hilinaʻi a ʻo ia ka lua o ka mikiona i hoʻokumu ʻia e Kāpena Escandón. ʻO ka uhi i loaʻa iā ia nā ʻāpā hua waina nunui e kū ana i luna o kona uhi, a me kona ʻike mua ʻia o ka Trinity Hemolele a me ka hōʻike o ka ʻānela nui Mikaʻela. E like me Tancoyol, ua ʻehaʻeha loa ia, i hiki ke ʻike ʻia nā kiʻi kiʻi poʻo ʻole ʻelua.
Landa
Landa, mai ka leo Chichimeca "lepo"ʻO kēia ka mikiona hoʻonani ʻoi loa o nā mea āpau; i kēia manawa kona inoa piha ʻo Santa María de las Aguas de Landa. ʻO kona helehelena hōʻailona "ke kūlanakauhale o ke Akua", e like me ka ʻepekema o ka hoʻomana. Hoʻopiʻi ka nui o nā kikoʻī i ka nānā e like me nā mokuna a me nā wehewehe ʻana e hoʻokumu ʻia ma kāna alo.
Tilaco
Ua hoʻolaʻa ʻia ka hale no Kapalakiko de Asís, ʻo Tilaco ka mikiona piha loa o nā mīkini, a ʻo ia hoʻi ma Nahuatl.wai ʻeleʻele". Aia ia ma 44 km hikina o Landa.
He hale pule kona, hale ʻaha, atrium, hale pule, hale pule hāmama a me ke keʻa hana. Ma kona ʻaoʻao, kū i waho nā kiʻi o nā mermaids ʻehā, nona ka wehewehe ʻana iā ia iho i ka hoʻopaʻapaʻa, a me ka ipu kīʻaha me nā mea o ka hikina e hoʻopau ana i ka maka.
ʻO Tancoyol
Ka inoa ʻo Huasteco, ʻo Tancoyol ka "Kahi o ka lā hihiu". ʻO kona uhi ka hiʻohiʻona kūpono loa o ka baroque style. Hoʻolaʻa ʻia i kā mākou Lede Malamalama, ua nalowale kāna effigy a ua hakahaka kona wahi.
ʻO nā keʻa he kikoʻī hou ia i loko o ka pā, e like me ke keʻa ʻo Ierusalema a me ke keʻa ʻo Calatrava. Hūnā ʻia ma waena o nā wahi nani, aia ia ma 39 km ʻākau o Landa.
Ke kali nei kēia mau mea kālai hale i ka hala ʻana o ka manawa, e mālama a mālama ʻia no ka mea he huakaʻi ko lākou nani i ka Sierra Gorda de Querétaro. ʻIke paha ʻoe i kekahi o kēia mau nuʻukia?
